Aan de kustlijn van Huisduinen, een dorp in de gemeente Den Helder, bevindt zich Fort Kijkduin: een Napoleontisch fort met Noordzeeaquarium én een museum. Een verrassend leuk uitje! Dikke muren gemaakt van staal en beton, kanonnen verspreid over het terrein en een diepe loopgeul rondom het fort: bij aankomst is het fort al een indrukwekkend verschijnsel.
Fort Kijkduin
De geschiedenis van Fort Kijkduin
Fort Kijkduin is in opdracht van Napoleon Bonaparte rond 1811 gebouwd. Napoleon zag voordelen in de strategische ligging van Den Helder en wilde hier een belangrijke haven van maken. Het fort moest Den Helder beschermen tegen vijandelijke invallen vanaf de zanddijk. Kijkduin was toentertijd het hoogste duin en daarom de beste keuze.
Om het fort te kunnen bouwen, bracht Napoleon 3600 Spaanse krijgsgevangenen mee om een groot gat te graven. Ook werden Hollandse ambachtslieden verplicht om mee te bouwen. Het fort is 64 meter lang, 39 meter breed en 7 meter hoog en bood destijds plaats aan ongeveer 700 soldaten. Tot 1875 stond er op het fort ook nog een vuurtoren. De fundering van deze vuurtoren is nog steeds te zien in het museum.
Tijdens de tweede wereldoorlog namen Duitse soldaten in mei 1940 Fort Kijkduin over. In het kader van artillerieopleiding werden Duitse troepen hier klaargestoomd voor de marine. Tevens vonden er feesten en partijen plaats.
Nog niet zo lang geleden is ook ontdekt dat het fort een centrale waarnemingspost vormde. Er was door de Duitsers vanuit Noorwegen een telefoonlijn over de zeebodem gelegd, dit ter versterking van de Atlantik Wall, de verdedigingslinie van de Duisters langs de westkust van Europa. Rondom het fort zijn ook nog meerdere Duitse bunkers te vinden.
In 1996 werd het fort grondig gerestaureerd en is er een museum en een aquarium gevestigd.
Het museum
In het museum kun je alles leren over het fort: de geschiedenis, wie er heeft gewoond, hoe het fort gebouwd is, noem maar op. De informatie wordt gegeven door middel van tekst, filmfragmenten en voorwerpen. Met behulp van een plattegrond en aangegeven nummers, bezoek je alle vertrekken en voel je je echt even terug in de tijd.
Er is zelfs een geheime, ondergrondse gang die loopt van een nabijgelegen bunker tot het fort. Wie durft daar doorheen te lopen? Ook is er een speurtocht te volgen.
Het Aquarium
Het aquarium van Fort Kijkduin bestaat uit ongeveer 14 tanks met zeedieren. Het thema van het aquarium is de Noordzee, waardoor je ook vooral dieren uit deze zee kan aanschouwen. Maar het fort staat op een bijzondere plek: het uiterst Noordwestelijk puntje van het vaste land waar de Noordzee overloopt in de Waddenzee. De vismigratie tussen deze twee zeeën komt dan ook aan bod.
Bij twee van deze tanks mag je de dieren ook aanraken, zoals roggen en gladde haaien. Bij een speciale visvoer automaat kan je voor € 1,- voer kopen om de dieren zelf eten te geven. Ook zijn er visvoerrondes waarbij de verzorgers tijdens het voeren alles over de dieren vertellen. Kinderen zullen dit gedeelte mogelijk het leukste vinden om te zien.
Ook is er een tentoonstelling over zeezoogdieren, waaronder het elf meter lange skelet van Chris de potvis. Deze potvis is in 1997 levend aangespoeld op het strand van Wassenaar en daar gestorven.
Het spektakel van het aquarium is toch wel een twaalf meter lange tunnel waar bezoekers doorheen kunnen lopen en waardoor je van alle kanten vissen ziet zwemmen. Het voelt even alsof je echt onder water loopt. Fort Kijkduin was het eerste aquarium in Nederland met zo’n soort tunnel.
Doordat het aquarium is gevestigd in de donkere, stenen tunnels van het fort, heerst er een aparte, mysterieuze sfeer. Het licht dat van de tanks afkomt zorgt ervoor dat de mooie, soms wat enge waterdieren die gehouden worden, zeker tot hun recht komen.
Faciliteiten van Fort Kijkduin
Bereikbaarheid
Het fort is geschikt voor rolstoelen, rollators en kinderwagens door de aanwezigheid van een lift. De paden zijn goed begaanbaar. Sommige onderdelen, zoals de ondergrondse tunnel tussen de bunker en het fort, zijn alleen te bereiken door middel van een trap. Gelukkig blijft er nog genoeg over om wel te bewonderen.
Toiletten
Er zijn bij de ingang en halverwege toiletten te vinden. Deze waren tijdens ons bezoek netjes en schoon. Tevens is er een invalidetoilet en een verschoonruimte.
Eten en drinken
Er is een restaurant aanwezig voor een hapje en een drankje. De prijzen die gevraagd worden voor het eten en drinken zijn prima te doen.
Het restaurant beschikt over een terras met uitzicht over de Noordzee, Waddenzee en de duinen. De strategische ligging van het fort is vanaf het terras, met haar 270 graden view, goed terug te zien. Het is ook toegestaan eigen consumpties te nuttigen op het terras.
In het restaurant bevindt zich tevens een speelgedeelte voor de kinderen.
Winkel
Naast het restaurant vind je een souvenirwinkel met speelgoed, boeken en andere leuke spulletjes met als thema zee of fort. De prijzen van de aangeboden spullen zijn schappelijk. Zo koos mijn zoon een autootje van € 2,99 uit.
Praktische informatie
Openingstijden
In de winter is het Fort geopend van 11.00 – 17.00 uur.
In de zomer is het Fort geopend van 10.00 – 17.00 uur.
Toegangsprijzen
Dagticket:
- Kinderen 0 t/m 3 jaar: gratis
- Kinderen 4 t/m 12 jaar: € 8,-
- 13 t/m 64 jaar: € 9,-
- 65+: € 8,-
Jaarkaart:
- Kinderen 4 t/m 12 jaar: € 15,-
- Volwassenen: € 25,-
Het is mogelijk een combiticket te kopen voor Fort Kijkduin en het Antlantikwall Centrum (Den Helder). In dat geval betaal je:
- Kinderen 0 t/m 3 jaar: gratis
- Kinderen 4 t/m 12 jaar: € 10,-
- 13 t/m 64 jaar: € 12,-
- 65+: € 10,-
Voor € 3,50 kun je bij de kassa een audiotour krijgen. Op de bordjes in het museum wordt aangegeven wanneer de audiotour gebruikt kan worden. Voor € 20,- krijg je een rondleiding door een privé gids.
Adresgegevens
Fort Kijkduin
Admiraal Verhuellplein 1
1789 AX Huisduinen
Het fort heeft een aangrenzend parkeerterrein waar parkeren gratis is.
Telefoonnummer: (+31) 0223 61 23 66
Mailadres: info@fortkijkduin.nl
Website: www.fortkijkduin.nl
Duur van het bezoek
Afhankelijk van alle informatie die je wel of niet wil lezen, schat ik het bezoek op ongeveer 2 á 3 uur.
Vinden wij Fort Kijkduin een aanrader?
Onze interesse ligt bij forten en bunkers en de geschiedenis van oorlogsvoering. Maar ook als je interesses ergens anders liggen, is een bezoekje aan Fort Kijkduin zeker de moeite waard. Het is een belangrijk stukje geschiedenis. De aanwezigheid van het aquarium helpt natuurlijk ook enorm.
Wel mis ik nog wat meer interactie met de kinderen. Er is wel een speurtocht aanwezig maar daar is verder weinig informatie over te vinden.
De volgende artikelen vind je mogelijk ook interessant om te lezen:
- De leukste uitjes & activiteiten met kinderen in Noord-Holland
- Ontdek de geschiedenis van defensie in het Nationaal Militair museum
- Bouwen en leren: het Legio en Victory museum in Grootegast
Foto’s © Opwegmetmama.nl – Lisanne